Zaterdag 13 mei, tijdens de nationale Open Molendag, zijn zowel molen De Traanroeier als molen Het Noorden open voor publiek. Bij beide molens zijn molenaars aanwezig. Zij laten de wieken draaien en geven uitleg. De twee molens zijn heel verschillend, dus echt een aanrader om beide te bezoeken!

In De Traanroeier bakken vrijwilligers flensjes en drie-in-de-pannen. Ze zijn voor € 1,50 te koop ten bate van de molen. Om zelf te voelen hoeveel kracht nodig is om graan te malen met molenstenen, kan de handmaler worden uitgeprobeerd. De molenaars zijn van 10-16 uur aanwezig om te vertellen over het mechaniek van de molen en uitleg te geven.

Molen Het Noorden is een compleet andere molen dan De Traanroeier. Ze hebben heel verschillende functies, De Traanroeier is een graanmolen en Het Noorden een poldermolen, en de vorm  is anders. De Traanroeier is een stellingmolen met een omloop rondom. De wieken komen tot aan de omloop. Het Noorden is een grondzeiler; de wieken reiken tot aan de grond. De wieken van De Traanroeier hebben kleppen, Het Noorden heeft zeilen. Het Noorden is een uitzonderlijk grote molen, ooit geschikt om polder Het Noorden te bemalen.

Molen De Traanroeier is normaal gesproken als onderdeel van een bezoek aan Museum Kaap Skil te bezichtigen. Op Open Molendag is de molen losgekoppeld van het museum. Hij is dan via de ingang aan de Barentszstraat te bereiken en is gratis toegankelijk. Wie naar het museum wil, moet daarvoor even de hoek omlopen naar de hoofdingang. De Traanroeier is op 13 mei van 10-16 uur open, Het Noorden van 10.30-15.30 uur.

Begin april is er gewerkt aan molen De Traanroeier. Op het buitenterrein van Museum Kaap Skil stonden een verreiker en een hoogwerker, zodat de molenmakers helemaal tot aan het wiekenkruis konden komen. Er zijn verschillende werkzaamheden uitgevoerd, waaronder het doorhalen van de roeden, het repareren van kapotte kleppen op de wieken en het controleren van de staartbalk. Het was bij elkaar een flinke, maar noodzakelijke klus.

Op de wieken van een molen komen enorme krachten te staan. Zeker als het flink waait. Het is daarom van levensbelang dat het wiekenkruis stevig is. Dit moet periodiek gecontroleerd worden door de roeden door te halen, iets wat alleen door een molenmaker kan worden gedaan. Het doorhalen van de roeden moet elke tien jaar gebeuren. Bij molen De Traanroeier gebeurt het vaker, omdat de molen op het terrein van het museum staat en er daardoor altijd veel mensen omheen lopen.

Het punt waar de wieken elkaar kruisen, zit verborgen in de askop. Hier kan, bij een metalen wiekenkruis, roestvorming optreden of kan scheurvorming door metaalmoeheid ontstaan. Dit is dan van buitenaf niet te zien. Het zogenaamde doorhalen van de roeden dient om dergelijke euvels op te sporen. De roeden worden daarbij uit de askop getakeld en geïnspecteerd. De molenmaker was gelukkig tevreden met wat hij zag bij De Traanroeier. Hij heeft de roeden, die bij De Traanroeier van staal zijn, op de plek van het kruis schoongemaakt en opnieuw geverfd. De komende vijf jaar hoeven de roeden niet opnieuw doorgehaald te worden.

De molenmakers zijn heel drukbezet, dus als ze er eenmaal zijn, doen ze meteen meerdere klussen aan de molen. Er waren een paar kleppen op de wieken van De Traanroeier kapot, die zijn vervangen. En omdat de schilder enige tijd geleden had gezegd dat de staartbalk mogelijk verrot was, hebben ze daar ook naar gekeken. Dit bleek gelukkig niet het geval. De vrijwillige molenaars kunnen De Traanroeier de komende jaren weer veilig laten draaien!

Op zondag 12 maart hebben we een koffiemoment gepland, om onze donateurs te bedanken voor hun steun en ze bij te praten over de molen. We beginnen om 10 uur, de deur gaat om 9.45 uur open. We zullen dan terugkijken op afgelopen jaar, vooruitkijken naar dit jaar en onze nieuwe handmaler tonen. U mag hem zelf proberen!

Stichting De Traanroeier is een van de clubs waarop gestemd kan worden bij de Rabo Club Support actie. Vanaf 5 september kunnen leden van de Rabobank hun stem uitbrengen op hun favoriete vereniging of stichting. De vrijwilligers van De Traanroeier willen graag een handmaler aanschaffen, om bezoekers zelf het maalproces te laten ervaren. Dat is dus ons spaardoel voor dit jaar.

In onze molen wordt wel graan gemalen op de wind, maar dat kan niet op elk gewenst moment. Het vereist namelijk naast goede wind ook een ervaren molenaar. Het werken met een handmaler kan ook begeleid worden door vrijwilligers die geen molenaar zijn. Dit schept dus veel meer mogelijkheden om bezoekers het maalproces te tonen. Vooral voor kinderen is het heel leuk om te zien hoe de harde tarwekorrels die je er boven in gooit, veranderen in meel dat er onder uit komt.

Een handmaler met echte maalstenen kost een paar honderd Euro. Met uw stem is dit een haalbaar doel voor de Rabo Club Support Actie. Kan de molen op u rekenen?

Op zaterdag 14 mei is het Open Molendag. Natuurlijk doet De Traanroeier hieraan mee. Op Texel zijn zelfs twee molens op deze dag gratis toegankelijk: ook in molen Het Noorden bet u van harte welkom. Op beide molens zijn tussen 10 en 16 uur de molenaars aanwezig om tekst en uitleg te geven. In De Traanroeier worden van 11 tot 15 uur pannenkoeken gebakken.

De twee Texelse molens hebben heel verschillende functies: De Traanroeier is een korenmolen, waarmee graan tot meel kan worden gemalen, Het Noorden is een poldermolen, bedoeld om droge voeten te garanderen. Ook de vorm is verschillend. De Traanroeier is een stellingmolen, Het Noorden een grondzeiler. De wieken van molen Het Noorden reiken tot aan de grond en zijn het langst van alle molens in Noord-Holland. Momenteel kan met Het Noorden geen water worden verplaatst, omdat er een onderdeel gerepareerd moet worden. De molen kan wel draaien, maar alleen ‘voor de Prins’. Dat betekent dat het aandrijfmechanisme losgekoppeld is.

De uitdrukking ‘voor de Prins draaien’ stamt uit de tijd van de tachtigjarige oorlog. Om bij een belegering van een stad de vijand - de Spanjaarden - te misleiden en hun moraal te ondermijnen, liet men de molens zonder functie draaien. Een draaiende molen betekende normaal gesproken dat er nog graan te malen en dus eten beschikbaar was. Zo lieten de molenaars het lijken alsof de voorraden in de stad niet op raakten. Een list dus, die werd uitgevoerd in naam van prins Willem van Oranje.

Open Molendag is heel geschikt om beide molens te bezoeken. Tip: maak er een mooie fietstocht van langs de Vogelboulevard, waar de kluten, kokmeeuwen en sterns druk aan het broeden zijn. Neem een verrekijker mee en geniet onderweg van de vogels. Energie doe je op in De Traanroeier, waar vrijwilligers met meel van de molen pannenkoeken bakken.